نژادهای دامی سیستان .دام,طیوروآبزیان.

واکاوی عوامل ممانعت کننده از توسعه وبهبود بهروری در مرغداری ها استان سیستان وبلوچستان

غلامرضا زابلی*¹

1-عضو هئیت علمی پژوهشکده دامهای خاص دانشگاه زابل

در 25 سال گذشته توان تولید پروتئین سفید در کشور به 8 برابر افزایش یافته است و ایران ششمین تولید کننده گوشت مرغ جهان تبدیل شده است بطوری که میزان مصرف در خانوارهای شهری سرانه به 6/16 کیلوگرم رسیده است و مرغ نقش محوری را در تامین پروتئین روزانه مردم دارداستان سیستان وبلوچستان باعنوان دومین استان پهناور کشور و جمعیتی بالغ بر دو میلیون نفر و همسایگی با دو کشور افغانستان و پاکستان وداشتن مرز دریایی به کشورهای حاشیه خلیج پارس و وجود زمین و نیروی کارگری ارزان وفراوان و حمایتهای دولتی نتوانسته است در عرصه تولید و اشتغال صنعت مرغداری جایگاه شایسته ای را در عرصه کشور بیابد و بخشی از مشکلات استان مانند اشتغال, نیاز پروتئین را تامین کند. علیرغم احداث افزون از 150 واحد مرغدارری در استان شامل مرغداریهای گوشتی و تخمی اما همچنان با کمتر از 50 درصد ظرفیت تولید و اشتغال فعالیت می کنندکه ضمن عدم داشتن بهروری بهینه, نقش ضد ترویح در توسعه مرغداریها را بازی می کند.  عوامل مختلفی در ایجاد این کاستی نقش داشته اند. که می توان به عواملی چون:

 نوسان قیمت, گران و نایاب شدن نهادهایی مانند جوجه یک روزه و دان مصرفی,افزایش بهای حاملهای انرژی, عدم وجود برنامه مدیریتی کارامد, مدیران غیر متخصص, پرت بالا انرژی, عدم وجود دوره های آموزشی موثر, کارگران فصلی وفاقد مهارتهای لازم, نبود استراتژی توسعه, واردات گوشت مرغ از خارج از کشور و تاثیر منفی اش بر قیمت,بالا بودندرصد تلفات,عدم استفاده بهینه از مدیران فنی مرغداریها,فرسودگی تاسیسات, کوچک بودن واحدها, بیماریهای تنفسی, نامناسب بودن ضریب تبدیل خوراک, بالا رفتن هزینه, استهلاک بالا, وابستگی بیش از 80 درصد خوراک مصرفی به خارج و عملا تبدیل شده به یک صنعت مونتاژ, عدم بالانس مناسب جیره های غذایی, عدم استفاده از متخصصین تغذیه در دوره پرورش, کمبودنقدینگی.نظام مدیریتی منفعل و فاقد استراتژی, عدم وجود برنامه میان مدت ودراز مدت,  عدم برنامه برای بالفعل در آوردن ظرفیتهای بلاستفاده, سیاستگذاری متغیر دولت,

راهکارها:

-         تعیین استراتژی توسعه(کوتاه, میان و دراز مدت)

-         برگزاری دوره های آموزشی مدیران و کارگران بر اساس نیاز سنجی

-         استفاده از متخصصین دانشگاهی در بهبود ویافتن راهکارها

-         تربیت مدیران کارامد

-         بهسازی سیستم مصرف انرژی

-         بهینه سازی جیره های غذایی

-         حرکت به سوی مزارع بزرگتر یا تجمیع مرغداریهای کوچک جهت داشتن مدیریت واحد

-         افزایش نقش اتحادیه و تعاونی برای مدیریت واحد

-         استفاده موثر وبهینه از مدیران فنی در مرغداریها

-         استفاده از پتانسیل کارشناسان نظام مهندسی در بهبود تولید واشتغال

-         بهبود معیشت کارگران و رضایت مندی آنها

کلمات کلیدی:

صنعت مرغداری, سیستان وبلوچستان, بهروری, توسعه,راهکار